Nowa era w ortodoncji rozpoczyna się z chwilą utworzenia w Państwowym Instytucie Dentystycznym w Warszawie w 1925 r. Kliniki Ortodontycznej, której Kierownikiem został prof. dr hab. n. med. Marian Zeńczak (ryc. 1). Nastąpiło wyodrębnienie ortodoncji jako nowej dyscypliny wśród przedmiotów stomatologicznych.

Opracowano program dydaktyczny tego przedmiotu na studiach lekarsko-dentystycznych. Data ta zapoczątkowała rozwój warszawskiej szkoły ortodontycznej, jedynej wówczas w Polsce. Profesor Zeńczak zgromadził wokół siebie asystentów, którzy następnie kontynuowali Jego pracę w tej dziedzinie. Początkowo leczenie pacjentów prowadzono aparatami stałymi (aparaty mechaniczne), lecz pod koniec lat 30. zaczęto przestawiać się na leczenie aparatami czynnościowymi. Poza Warszawą tylko w niewielu ośrodkach w kraju prowadzono leczenie ortodontyczne.

We wrześniu 1939 r. wskutek działań wojennych zniszczona została Warszawa, w tym również jedyna do roku 1939 uczelnia stomatologiczna w Polsce. Po Powstaniu Warszawskim całkowicie przestała istnieć w swej resztkowej postaci lecznicy skupiającej w ciągu całej okupacji pracowników Akademii Stomatologicznej.

Od czerwca 1945 r. grono byłych pracowników podjęło trud odtworzenia Uczelni. Rektorem Akademii Stomatologicznej został prof. Marian Zeńczak. Podstawy prawne do otwarcia Uczelni uzyskano 27 grudnia 1945 r. W niewielkim lokalu odstąpionym przez GUS (ul. Narbutta 33) 6 lutego 1946 r. rozpoczęły pracę cztery kliniki, którym do dyspozycji oddano po jednym pomieszczeniu do prowadzenia dydaktyki i leczenia pacjentów oraz sekretariat uczelni. Rektor Uczelni – prof. Marian Zeńczak – został jednocześnie Kierownikiem Kliniki Ortodoncji. Personel pomocniczo- naukowy rekrutował się z dawnych pracowników, którzy powoli wracali do stolicy Polski. Wyposażenie klinik i pracowni było niewystarczające, w jego skład wchodziły zakupione używane urządzenia, niewielkie jak na potrzeby Uczelni, dary UNRRA. Klinika Ortodoncji na powierzchni 72 m2 posiadała pięć foteli dentystycznych, laboratorium techniczne, pracownię RTG i pracownie pomocnicze.

Po śmierci prof. Mariana Zeńczaka w roku 1948 kierownictwo Katedry i Kliniki Ortodoncji objęła adiunkt dr n. med. Antonina Orlik-Grzybowska (ryc. 2).

Warunki lokalowe poprawiły się, gdyż od listopada 1949 r. w lokalu przy ul. Narbutta 33 pozostały dwie Kliniki; Zakład Ortodoncji i Protetyki Stomatologicznej. Następnie, w 1952 r., obie Kliniki zostały przeniesione do większego zaadaptowanego lokalu przy ul. Filtrowej 30, co pozwoliło na stworzenie szerszej bazy klinicznej oraz zaplecza naukowego, administracyjnego, technicznego (ryc. 3 i 4).

Doktor Antonina Orlik-Grzybowska po przeprowadzeniu przewodu habilitacyjnego uzyskała w 1952 r. stopień docenta, a w 1962 r. tytuł profesora. Pod jej kierownictwem Klinika rozwijała się zarówno pod względem liczby etatów, jak i w zakresie usług leczniczych. W 1950 r. została zorganizowana Przykliniczna Przychodnia Ortodontyczna z wyodrębnionymi zadaniami rozwijania profilaktyki ortodontycznej. Zespół kliniczny stale podnosił swoje kwalifikacje zawodowe i naukowe, czego wyrazem było uzyskanie przez 16 osób stopnia doktora nauk medycznych i cztery habilitacje. Z Katedry Ortodoncji w tym okresie pochodzi ponad 100 prac drukowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych, tłumaczenia dwóch podręczników ortodoncji. Profesor Orlik-Grzybowska jest autorką pierwszego w kraju podręcznika do ortodoncji. Z jej inicjatywy rozpoczął pracę pierwszy zespół dla leczenia dzieci z rozszczepami warg i podniebienia.

Po przejściu na emeryturę prof. Orlik-Grzybowskiej w 1970 r. kierownictwo Zakładu Ortodoncji objęła dr hab. n. med. Irena Szczepańska (ryc. 5), która w 1983 r. otrzymała tytuł profesora. Pod jej kierownictwem zostały przeprowadzone cztery przewody doktorskie. Na organizowanych kursach podyplomowych z zakresu różnorodnej tematyki ortodontycznej podnoszono kwalifikacje zawodowe lekarzy warszawskiej i terenowej służby zdrowia. Lekarze pracujący w przychodniach ortodontycznych, na terenie Warszawy, województwa warszawskiego, a także innych rejonów Polski, uzyskiwali specjalizację II stopnia w zakresie ortodoncji czy I stopnia w zakresie stomatologii ogólnej, odbywając staże specjalizacyjne w Zakładzie Ortodoncji w Warszawie.

Po przejściu na emeryturę prof. Ireny Szczepańskiej w 1984 r. Kierownikiem Zakładu Ortodoncji została doc. dr hab., mgr antropologii Krystyna Szlachetko (ryc. 6). W okresie jej kierowania Zakładem w latach 1984-1989 przeprowadzono dwa doktoraty.

Kontakty naukowe z ośrodkami zagranicznymi zaowocowały zorganizowaniem Konferencji Ortodontycznej w Radziejowicach z udziałem wykładowców z zagranicy, m.in. światowej sławy prof. Filipa Adamsa.

Z inicjatywy Pani doc. Szlachetko i pod jej kierownictwem przeszkolono cały zespół lekarzy w zakresie analizy zdjęć telerentgenograficznych, tak bardzo przydatnej metody badań pomocniczych dla celów diagnostycznych, prognostycznych i planowania leczenia ortodontycznego. Pracownicy naukowi Zakładu Ortodoncji pod kierownictwem i redakcją doc. K. Szlachetko opracowali skrypt pt. Materiały do ćwiczeń z ortodoncji.

Od 1989 r. do 2012 r. obowiązki Kierownika Zakładu Ortodoncji IS AM pełniła dr n. med. Barbara Siemińska-Piekarczyk, specjalista w dziedzinie ortodoncji (ryc. 7). Zmiany, które nastąpiły w kraju w czasie ostatniej dekady, łatwiejsze kontakty z krajami zachodnimi umożliwiły wymianę doświadczeń z ortodontami z różnych krajów. Również zmiana pokoleniowa lekarzy ortodontów w Zakładzie wymagała specjalizowania się w ortodoncji z uwzględnieniem trendów dotyczących tej dziedziny w Europie i na świecie. Na zaproszenie Zakładu Ortodoncji kilkakrotnie przyjeżdżali lekarze ze Szwecji i Wielkiej Brytanii, przekazując swoje doświadczenia związane z leczeniem dzieci z wadami wrodzonymi, a szczególnie rozszczepami warg i podniebienia. Lekarze Zakładu Ortodoncji przeszkoleni zostali przez lekarzy z ośrodków zagranicznych w czasie kilkakrotnych kursów organizowanych w Zakładzie Ortodoncji w zakresie leczenia nowoczesnymi aparatami ortodontycznymi stałymi. Przed II wojną światową i tuż po wojnie także w Polsce leczono pacjentów aparatami stałymi, jednak ze względu na koszty związane ze stosowaniem tych aparatów wykonywanych ze złota, zaniechano ich używania po wojnie, wdrażając leczenie pacjentów aparatami ruchomymi, aparatami czynnościowymi, zgodnie z trendami leczniczymi w ortodoncji w Europie. Od 1991 r. poszerzono asortyment leczniczy o stosowanie aparatów stałych. We współpracy z Kliniką Chirurgii Szczękowej wprowadzono w leczeniu dzieci z rozszczepem warg i podniebienia zabieg przeszczepu kostnego z talerza kości biodrowej do wyrostka zębodołowego.
Zabieg ten pozwala poprawić jakość prowadzenia rehabilitacji dzieci z rozszczepami warg i podniebienia.
W Zakładzie kontynuowane są badania związane z leczeniem pacjentów z wadami morfologicznymi, w tym chorych z rozszczepami warg i podniebienia.

Od roku 1989 dziewięciu asystentów uzyskało specjalizację II stopnia z ortodoncji. Zespół podnosi swe kwalifikacje, biorąc udział w zjazdach naukowych, krajowych i zagranicznych, oraz publikując prace naukowe.
Pięć prac doktorskich jest w toku. W ostatnich latach Kierownik Zakładu i Zespół pracowników byli zaangażowani w planowanie i nadzorowanie remontu nowej siedziby.

Od 1 lipca 2000 r. Zakład Ortodoncji IS AM znajduje się na terenie Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus Centrum Leczenia Obrażeń, przy ul. Nowogrodzkiej 59 (ryc. 8 i 9).”